Rozwód, znany również jako rozwiązanie małżeństwa, to wypowiedzenie małżeństwa lub związku małżeńskiego, unieważnienie lub zmiana organizacji obowiązków i odpowiedzialności prawnej małżeństwa, w ten sposób rozwiązując więzy małżeńskie między małżeństwem na mocy prawa danego kraju lub państwa. Prawa rozwodowe różnią się znacznie na całym świecie, ale w większości krajów rozwód wymaga sankcji sądu lub innego organu w postępowaniu sądowym, który może obejmować kwestie alimentów (składanie alimentacyjne, opieka nad dziećmi, wizyta/dostęp do dziecka, czas rodzicielstwa, alimentów na rzecz dzieci, podział majątku i długów. W większości krajów jednożeństwo jest wymagane przez prawo, tak więc rozwód pozwala każdemu byłemu partnerowi poślubić inną osobę; tam, gdzie polgyny jest legalny, ale poliandria nie jest, rozwód pozwala kobiecie poślubić inną osobę.
wynimko.pl/radca-prawny/kancelaria-radcow-prawnych/
Rozwodu nie należy mylić z unieważnieniem, które unieważnia małżeństwo; z separacją prawną lub separacją de jure (procesem prawnym, w ramach którego małżeństwo może sformalizować separację de facto pozostając w legalnym związku małżeńskim) lub separacją de facto (procesem, w ramach którego małżonkowie nieformalnie zatrzymują konkubinat). Przyczyny rozwodu są różne: od nieprzystawalności seksualnej lub braku niezależności jednego lub obojga małżonków do zderzenia osobowości.
Gdzie rozwody nie są dopuszczalne
Jedynymi krajami, które nie dopuszczają rozwodów są Filipiny, Watykan i Brytyjska zależność od Sark.Państwo Watykańskie jest państwem kościelnym, które nie ma żadnej procedury rozwodowej. Państwa, które stosunkowo niedawno zalegalizowały rozwód, to Włochy, Portugalia (1970), Portugalia (1975), Brazylia (1977), Hiszpania (1981), Argentyna (1987), Paragwaj (1991), Kolumbia (1991), Andora (1995), Irlandia (1996), Chile (2004) i Malta (2004).
.
Podstawy rozwodu różnią się znacznie w zależności od kraju. Małżeństwo może być postrzegane jako umowa, status lub kombinacja tych form. Odmowa lub niemożność wykonania zobowiązań przewidzianych w umowie może stanowić podstawę do rozwodu dla drugiego małżonka, jeżeli jest ona postrzegana jako umowa umowna. Natomiast w niektórych krajach (takich jak Szwecja, Finlandia,[Australia, Nowa Zelandia), rozwód nie należy do żadnej winy. Wiele jurysdykcji oferuje zarówno możliwość rozwodu bezawaryjnego, jak i rozwodu z przyczyn leżących po stronie sądu. Tak jest na przykład w wielu stanach USA (patrz podstawy rozwodu (Stany Zjednoczone).
Prawo rozwodowe a prawo rodzinne
Chociaż prawo rozwodowe różni się w poszczególnych jurysdykcjach, istnieją dwa podstawowe podejścia do rozwodu: oparte na błędach i oparte na braku błędów. Jednak nawet w niektórych systemach prawnych, które nie wymagają od strony domagania się winy partnera, sąd może nadal brać pod uwagę zachowanie stron przy podziale majątku, długów, ocenie opieki, ustaleniach dotyczących wspólnej opieki i pomocy. W niektórych systemach prawnych jeden z małżonków może być zmuszony do uiszczenia opłat adwokackich innego małżonka.
Przepisy prawne różnią się w odniesieniu do okresu oczekiwania przed wejściem rozwodu w życie. Ponadto wymagania dotyczące miejsca zamieszkania są różne. Kwestie podziału własności są jednak zazwyczaj określane przez prawo państwa, w którym znajduje się nieruchomość.
W Europie prawa rozwodowe różnią się w zależności od kraju, co odzwierciedla odmienne tradycje prawne i kulturowe. W niektórych krajach, zwłaszcza (ale nie tylko) w niektórych byłych krajach komunistycznych, rozwód można uzyskać tylko na jednej ogólnej podstawie „nieodwracalnego załamania małżeństwa” (lub podobnego sformułowania). Jednak to, co stanowi takie „załamanie” małżeństwa, jest interpretowane bardzo odmiennie w zależności od jurysdykcji, począwszy od bardzo liberalnych interpretacji (np. holenderska) po dość restrykcyjne (np. w Polsce musi istnieć „nieodwracalna i całkowita rozpad życia małżeńskiego”, ale istnieje wiele ograniczeń w udzielaniu rozwodu).
Rozstanie stanowi przyczynę rozwodu w niektórych krajach europejskich (w Niemczech np. rozwód jest udzielany na podstawie separacji jednorocznej za zgodą obojga małżonków lub separacji trzyletniej za zgodą tylko jednego małżonka). Należy zauważyć, że „rozdzielenie” niekoniecznie oznacza oddzielne domy – w niektórych jurysdykcjach, zamieszkałe w tym samym gospodarstwie domowym, ale prowadzące odrębne życie (np. jedzenie, spanie, towarzyszenie itd. oddzielnie) wystarcza do faktycznej separacji; jest to wyraźnie określone np. w prawie rodzinnym Łotwy.
Prawo rozwodowe w Europie
Prawa rozwodowe nie są statyczne; często zmieniają się one w zależności od zmieniających się norm społecznych społeczeństwa. W XXI wieku wiele krajów europejskich wprowadziło zmiany w prawie rozwodowym, w szczególności poprzez skrócenie niezbędnych okresów separacji, np. Szkocja w 2006 r. (1 lub 2 lata w porównaniu z poprzednimi 2 lub 5 latami), Francja w 2005 r. (2 lata z poprzednich 6 lat), Szwajcaria w 2005 r. (2 lata z poprzednich 4 lat), Grecja w 2008 r. (dwa lata z poprzednich 4 lat).
Niektóre kraje całkowicie zreformowały swoje prawa rozwodowe, takie jak Hiszpania w 2005 r., i Portugalia w 2008 r. We wrześniu 2007 r. w Belgii weszło również w życie nowe prawo rozwodowe, które stworzyło nowy system, który jest przede wszystkim niepowodzeniem. W 2009 r. Bułgaria zmieniła również przepisy dotyczące rozwodów. Również we Włoszech w 2014 i 2015 r. weszły w życie nowe ustawy, w których wprowadzono istotne zmiany we włoskim prawie rozwodowym: oprócz skrócenia okresu obowiązkowego separacji dopuszcza się inne formy uzyskania rozwodu – jako alternatywę dla postępowania sądowego, tj. negocjacje z udziałem adwokata lub porozumienie zawarte przed rejestratorem urzędu stanu cywilnego. Austria jest natomiast krajem europejskim, w którym prawo rozwodowe jest nadal zachowawcze.
Liberalizacja prawa rozwodowego nie jest pozbawiona sprzeciwu, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. W Stanach Zjednoczonych niektóre organizacje konserwatywne i religijne prowadzą lobbing na rzecz prawa ograniczającego rozwód. W 2011 r. w Stanach Zjednoczonych utworzono Koalicję na rzecz Reformy Rozwodu, określającą się jako organizacja „wspierająca wysiłki na rzecz ograniczenia niepotrzebnych rozwodów i promowania zdrowych małżeństw”.